Wat is succesvol leiderschap?
Els Maes - adviseur voor bedrijfsleiders van familiale kmo’s
Iedereen heeft de mond vol over leiderschap. Artikelen over dit thema worden volop gelezen en gedeeld. Een signaal dat veel leidinggevenden zoekende zijn op dit gebied.
Horizontaal leiderschap
Om heel wat redenen is de tijd van het top-down-leiderschap voorbij. We hebben nood aan meer horizontaal leiderschap dat mensen stimuleert om samen naar een gemeenschappelijk doel te werken en dat verbondenheid creëert. Veel leidinggevenden zijn nog opgegroeid in het top-down-model, in de overtuiging dat de leider denkt en de medewerker uitvoert. Maar leidinggevenden dienen zich aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid. Hiervoor hebben ze andere competenties nodig. Horizontaal leiderschap vraagt onder andere meer dialoog en uitleg. Medewerkers volgen niet meer zomaar bevelen op. Er dient ook meer aandacht te zijn voor ontwikkelingskansen. Mensen willen vooral ‘zinvol’ aan het werk zijn.
Zelfkennis is het begin van wijsheid
Succesvolle leiders creëren een context waarbij iedereen in het bedrijf leiderschap kan vertonen, elk op zijn of haar manier. Hiervoor hebben ze in de eerste plaats veel zelfkennis nodig, inzicht in eigen overtuigingen, sterktes, principes, etc. Een hulpmiddel om dat te bereiken is dat ze zich niet alleen laten omringen door jaknikkers, maar ook zorgen voor voldoende tegengewicht. Door oprecht te vragen naar feedback en door moeite te doen om tegenargumenten te begrijpen, zijn besluiten doordachter.
Mildheid
Kritiek op leiders is van alle tijden. Hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind. Kritisch zijn is belangrijk, maar ook mildheid is nodig. ‘Before you criticize someone, walk a mile in their shoes.’ Wat meer mildheid voor elkaar komt ook het leiderschap zeker ten goede.
Kris Perquy - bedrijfspsycholoog
Wat betekent succes?
Wanneer is een leider succesvol? In de traditionele corporate omgeving en beursgenoteerde bedrijven worden leidinggevenden voornamelijk afgerekend op cijfers. Maar in tijden als deze moet u als leider toch wat meer kwaliteiten hebben. Wat is uw bedrijf bijvoorbeeld nog waard als plots de helft van uw talentvolle mensen het schip verlaat? Bent u dan nog steeds een succesvolle leider?
En-en
Waar voorheen klanten en aandeelhouders het belangrijkste waren, zijn dat nu meer dan ooit uw werknemers. Succesvol leiderschap betekent dan ook dat u met mensen kunt omgaan, dat uw kansen kunt creëren, dat u helpt talenten te ontwikkelen en dat u maatschappelijk verantwoord te werk gaat. Een goede leider zijn betekent dus meer dan het cijfermatig goed doen.
IQ, EQ en RQ
De nodige competenties voor leidinggevenden zijn dus opgeschoven en verruimd. Meer en meer leiders moeten vandaag in de breedte denken en moeten de intellectuele bagage hebben om systemisch te kunnen denken. De wereld is ook virtueel geworden en er zijn veel meer uitdagingen. Denk maar aan de traditionele verkoopkanalen die nu naar de achtergrond zijn verdrongen door e-commerce. Naast het nodige IQ om mee te kunnen in deze volatiele wereld, zijn ook het EQ en het RQ van leidinggevenden meer en meer onmisbaar.
Emotionele intelligentie is nodig om verbindend leiding te kunnen geven, om talenten van mensen te zien en te kunnen gebruiken, om empathisch te kunnen zijn, een inspirerend verhaal te kunnen brengen, de nek te durven uitsteken, met kritiek te kunnen omgaan, enz. Deze capaciteiten worden nog steeds onderschat en bij de selectie van CEO’s wordt nog altijd te veel gekeken naar enkel het IQ en te weinig naar het EQ. Leiderschap is een soort van teamsport geworden, waarbij een leider omringd is door specialisten waarmee hij of zij een connectie moet kunnen opbouwen. Een goede leider is er dus eentje die ook zijn eigen ego aan de kant kan zetten om te luisteren naar anderen. Empathie en emotionele intelligentie zijn sleutelelementen van succesvol leiderschap.
RQ (Resilience Quotient) of veerkracht is vandaag meer dan ooit belangrijk voor leidinggevenden. De coronacrisis bijvoorbeeld is een periode die grote stressfactoren en onzekerheden met zich meebrengt. Om als leider op een succesvolle manier richting te kunnen blijven geven, moet hij of zij in de eerste plaats zelf gezond en veerkrachtig blijven. Veerkracht hebben betekent ook goed in balans zijn. Succesvolle leiders zorgen voor zichzelf, letten op hun voeding, bewegen genoeg en slapen voldoende. Wie ook voor andere mensen verantwoordelijk is, moet in de eerste plaats voor zichzelf kunnen zorgen. En om verantwoordelijkheid op te nemen en slimme keuzes te kunnen maken, is uitgerust en ontspannen zijn, des te belangrijker. Het verbaast daarom niet dat heel wat leiders tijd vrijmaken voor meditatie, yoga en beweging. Weg is het oude denken: de leider als superhero die alles weet, die het eerst op kantoor is, het langst werkt, het minst slaapt, altijd en overal beschikbaar is…
Meer weten hierover?
