Artificiële intelligentie: is de vooruitgang het einde van de mens?

Kunstmatige intelligentie. Wat is dat? En wat is de impact van ‘artificial intelligence’ (AI)? Gaan we er wereldproblemen mee oplossen of gaat het ons vernietigen? Er is al heel veel over geschreven en verteld, het is ook een uiterst complex onderwerp… 

Wat is kunstmatige intelligentie?

Kunstmatige intelligentie gaat over systemen die zelflerend zijn. Er heerst nog al wat verwarring rond de term, omdat het een breed concept is. Ook associëren veel mensen AI met sciencefiction in films. Of ze denken aan robots. Maar robots zijn de verpakking. Kunstmatige intelligentie gaat om de inhoud: wat de robot of de computer doet en kan, de beslissingen die het maakt. Een vrij algemeen geaccepteerde test voor kunstmatige intelligentie is de Turing Test van de Engelse wiskundige Alan Turing. Die test komt erop neer dat als een computer iemand kan laten geloven dat hij een mens is, de computer intelligent moet zijn.

Verschillende niveaus van kunstmatige intelligentie

Weak AI of zwakke kunstmatige intelligentie is in staat om één of meerdere taken uit te voeren die intelligentie vereisen, maar er zelf geen bezitten. Denk bijvoorbeeld aan een rekenmachine of een schaakcomputer. Maar ook spraakassistenten zoals Siri of Google Now zijn er voorbeelden van, navigatiesystemen, de algoritmes die aanbevelingen voor u doen op Netflix of gezichtsherkenning.

Strong AI of sterke kunstmatige intelligentie is goed in verschillende dingen. Deze intelligentie kan meerdere vormen van denken toepassen: problemen oplossen, abstraheren, beschouwen en leren uit vorige ervaringen. Een voorbeeld is de supercomputer Watson van IBM. 

Superintelligentie gaat nog een stap verder. Het zou gaan om kunstmatige intelligentie die de totale menselijke intelligentie overstijgt. Het kan dan aan de ene kant gaan om een computer die redeneert en denkt als een mens, met zelfbewustzijn, creativiteit en sociale vaardigheden of aan de andere kant om een computer die een niet-menselijke maar een eigen computerintelligentie ontwikkelt.

Enthousiasme en ongerustheid

Artificiële intelligentie heeft de voorbije jaren al een hele weg afgelegd, maar de eindbestemming is nog lang niet in zicht. Nieuws erover wordt onthaald met enthousiasme of ongerustheid. Ook onderzoekers en ontwikkelaars die met AI bezig zijn hebben er gemengde gevoelens bij. Als technologie staat ‘Strong AI’ nog in de kinderschoenen, maar toch duiken er heel wat vraagtekens op bij de gevolgen van mogelijke superintelligentie in de toekomst.

Zo omschreef fysicus Stephen Hawking artificiële intelligentie zelfs als potentieel gevaarlijk. Ook filosoof Nick Bostrom (University of Oxford) vreest dat de creatie van een superintelligentie wel eens het einde van de mensheid kan betekenen. Met het risico op misbruik en manipulatie, technologie die in verkeerde handen komt, het verkrijgen van geheime informatie om oorlog te voeren, autonome wapensystemen (de zogenaamde killer robots) zijn we als mens uiteraard niet beter af.

Toch denkt een grote meerderheid van de specialisten aan de voordelen van AI. In de gezondheidszorg zorgen de expertsystemen voor een snellere diagnose bij patiënten. Daardoor kan er veel geld bespaard worden en levenskansen vergroot. Zo helpt de kunstmatige intelligentie van  IBM Watson artsen om diagnoses te stellen, door bijvoorbeeld genetisch materiaal van tumorcellen te analyseren. Een computer raakt ook niet moe, afgeleid, verveeld of geïrriteerd en wordt niet boos. Dat zijn meteen ook de voordelen van zelfrijdende auto’s. Daarnaast zijn ze verbonden met andere auto’s, waardoor ze direct met elkaar kunnen communiceren en de juiste afstand houden. Robots en AI kunnen in de nabije toekomst medewerkers vervangen bij ingewikkelde productieprocessen, microchirurgie of werkzaamheden op moeilijk bereikbare of gevaarlijke plekken. Maar ook emotie-analyse, verbeterde spraakbesturing, verbeterde vertalingen en intelligente assistenten zijn in opmars.

Het menselijk brein nabootsen

In de afgelopen jaren hebben steeds meer onderzoekers hun zinnen op AGI gezet en ze worden daarbij gesteund door enkele van de rijkste bedrijven ter wereld. AGI staat voor algemene artificiële intelligentie en kan u vergelijken met een nagebootst menselijk brein. Het probleem met de ontwikkeling ervan is dat het onmogelijk is om een beslissingspatroon te programmeren voor elke mogelijke vraag. Er zal altijd iets zijn waarvoor het systeem niet geprogrammeerd is. Volgens heel wat specialisten kunnen mensen simpelweg niet vervangen worden door machines. Als het gaat om abstracte taken waarbij menselijke eigenschappen als empathie, creativiteit, inspiratie, beoordelingsvermogen en leiderschap nodig zijn, zullen mensen altijd nodig blijven. Om te vermijden dat artificiële intelligenties wrede, onmenselijke beslissingen nemen, moeten ze ook een waardesysteem krijgen. Als een gewetenloos iemand dan vraagt om bijvoorbeeld onschuldige burgers aan te vallen, dan moet het systeem dit kunnen weigeren. Artificiële intelligenties met een waardesysteem uitrusten is een uiterst moeilijke uitdaging.

En dan is er… de kracht van ons brein

Of AI’s met een waardesysteem ontwikkeld kunnen worden is maar de vraag. Ook het vermogen om weerstand te bieden of in verzet te gaan tegen bepaalde beslissingen of logische stappen is toch puur menselijk. Een computer met wilskracht? Het lijkt haast onmogelijk. En dan hebben we het nog niet over het menselijke vermogen tot verbeelden, fantaseren, dagdromen… En last but not least: het in staat zijn om unieke relaties uit te bouwen met onze medemens. De toekomst ligt in de combinatie mens en machine, waarbij we als mens heel flexibel uit de hoek zullen moeten komen. Mentale lenigheid zeg maar, constant investeren in uw eigen brein.

Wilt u graag meer informatie over artificiële intelligentie? 

laat het ons weten

Lees ook: 'MoNoA-wearable meet je stressniveau en kan burn-outs voorspellen'