Train uw brein met mindfulness

Het is alweer bijna tijd om uw nieuwe goede voornemens op te lijsten. Naast stoppen met roken, meer sparen en minder eten is meer tijd vrijmaken voor zelfzorg ook een voornemen dat elk jaar in de top vijf verschijnt. Die ambitie kan zich vertalen in yoga of meditatie, maar ook in mindfulness. Een tijd geleden hadden we Björn Prins te gast in onze Peace Talks-podcast. Daarin vertelde hij ons meer over de verrassende effecten van mindfulness.

Mindfulness?

Mindfulness is niet te verwarren met meditatie. Omdat mindfulness geen officiële welomlijnde definitie heeft maar we toch een beeld wilden scheppen van wat de term precies inhoudt, maakten we een synthese van een aantal mogelijke verklaringen: mindfulness draait rond het zich bewust worden van het huidige moment. Doorgaans wordt die manier van bewustwording niet gelinkt aan wetenschappelijk onderzoek. Toch tonen enorm veel wetenschappelijke publicaties aan dat mindfulness een positieve impact heeft op onze hersenen.

Het Job Demands-Resources model

Om het werkingsmechanisme te verklaren geeft Prins het Job Demands-Resources model – ook wel JD-R model genoemd – als voorbeeld. Dit model werd een dikke vijftien jaar geleden opgesteld door Bakker en Demerouti en bouwt voort op het idee dat werknemers bepaalde eisen ervaren in hun job, die ze met hun middelen of resources terug in balans kunnen brengen. Langer, later en flexibeler werken zijn voorbeelden van job demands.

Middelen kunnen dan weer opgesplitst worden in job resources en personal resources. Die job resources verwijzen naar zaken die onmiddellijk te linken vallen aan het werk, zoals een ergonomisch bureau of een bepaalde leiderschapsstijl.

Persoonlijke middelen zijn gerelateerd aan uw persoonlijkheid. Het nadeel daarvan is dat u daar zelf maar een beperkte impact op heeft. Toch zijn verschillende wetenschappelijke auteurs recent mindfulness als onderdeel van die personal resources gaan zien. Het is dus één van die bronnen die als buffer voor de jobeisen kan dienen. Concreet betekent dit dat mindfulness niet de omgevingsfactoren kan beïnvloeden, maar wel de manier waarop u kijkt naar die bestanddelen. Het helpt u om op een betere manier met stress om te gaan.

Pauzeren om beter te presteren

Een Brussels experiment toonde de directe impact van mindfulness aan. Twee testgroepen werden gevraagd om een moeilijke business case op te lossen, aan de hand van meerkeuzevragen. De ene groep startte aan de case zonder voorafgaand ritueel, de andere groep deed eerst een mindfulness-oefening vooraleer ze aan het werk gingen. De resultaten toonden aan dat de tweede groep maar liefst 47% meer juiste antwoordengaf dan de eerste. Dit valt te verklaren aan het stabiliserend effect van mindfulness. In plaats van in een stresstunnel terecht te komen, krijgt u door mindfulness een beter overzicht én presteert u beter.

Positieve veranderingen in het brein

Mindfulness heeft twee effecten. Een relaxerend effect enerzijds en de mogelijkheid om dingen helderder te zien. Het ontspannende effect is al na de eerste mindfulness-sessie voelbaar. Daar hoeft u geen monnik voor te zijn. Maar als u op geregelde basis aan mindfulness doet, worden de positieve effecten op uw hersenen merkbaar. Al na acht weken mindfulness gebeurt er een structurele verandering in het brein. Met name in de amygdala, de prefrontale cortex, de insula en de hippocampus zijn veranderingen merkbaar.

Het verkleinen van de amygdala zorgt ervoor dat u rustiger en stabieler wordt. De prefontale cortex staat dan weer in voor uw wetenschappelijk denken en analytisch vermogen. Daardoor slaagt u erin om problemen vanuit een metaperspectief te benaderen. De insula is uw centrum van gewaar zijn. Ook die spiermassa wordt versterkt door mindfulness. En uw geheugen – dat zich situeert in de hippocampus – krijgt ook een stevige boost wanneer u regelmatig aan mindfulness doet. Wie wil kennismaken met een mindfulness-oefening kan luisteren naar de podcast. Daarin geeft Björn Prins op het einde een korte bewustwordingsoefening.

Kort samengevat treden er vier structurele veranderingen op na slechts een aantal weken mindfulness: een beter geheugen, een verhoogd gewaar zijn, het vermogen om vanuit een helikopterperspectief te denken en meer stabiliteit. De positieve bijwerkingen van die structurele veranderingen zijn een verhoogde productiviteit, beter omgaan met stressvolle situaties en meer middelen hebben om nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Benieuwd naar hoe u welzijn op het werk kan stimuleren? Neem dan contact op met Björn om alles te weten te komen over mindfulness.