Moeten we altijd gelukkig zijn op de werkvloer?
Bjorn Prins – Psycholoog en expert in meditatie en mindfulness
‘Moeten’ en ‘altijd’
‘Moeten’ en ‘altijd’: het ideale recept om ongelukkig te worden. Het past in het rijtje: u‘moet’ uzelf nu ontspannen of u‘moet’ nu stoppen met piekeren. Het antwoord op de vraag is dus overduidelijk nee! Wie als doel heeft ‘ik moet altijd gelukkig zijn’ vraagt om problemen en streeft iets onmogelijks na.
Smile or die
De verplichting om gelukkig te zijn past in het kader van positieve psychologie. Dit fake ideeëngoed werd op een schitterende wijze onderuit gehaald door Barbara Ehrenreich, een Amerikaanse journaliste en schrijfster. In ‘Smile or die’ onderzoekt ze de invloed van positief denken op religie, geneeskunde, de academische wereld en het bedrijfsleven en legt de psychologische effecten bloot van een wereld die ons zegt 'een blij gezicht op te zetten'. In dit boek belandt het gros van het positieve denken in de psychologie in de vuilbak. U zal maar borstkankerpatiënt zijn en op een website lezen hoe kanker toch echt wel een fantastische groeikans is. No way! Kanker is vreselijk en kan levensbedreigend zijn. Dat inzien en durven voelen is essentieel. En ja, mensen kunnen herstellen van kanker en het proces nadien als iets transformerend ervaren, maar dat heeft dan niets te maken met de verplichting ‘gelukkig moeten zijn’.
Wat is geluk?
Vreugde ervaren bij een vreugdevolle situatie en verdriet ervaren bij een verdrietige situatie, het hoort erbij. Een volwaardig leven bestaat nu eenmaal uit vreugde en verdriet. Geluk is niet hetzelfde als plezier. Plezier zijn de korte, leuke momentjes... bij het drinken van een glas, tijdens het genieten van een film of het vullen van uw mandje bij Zalando... Dat zijn pleziertjes.
Geluk heeft te maken met een geesteshouding. Ik zie het als gelijkmoedigheid, een toestand van psychische stabiliteit en kalmte. Observeren, kijken en zijn met dat wat er is. De dingen die u niet kunt veranderen, daar leert u mee leven, de dingen die u wel kan aanpakken, pakt u aan. Na verloop van tijd ontstaat daar een diepere vreugde uit. U kan dit trainen door met een open blik te leren kijken, zonder oordeel.
Response-Ability
Response-Ability is ons vermogen om de context waarin we leven aan te passen. Als blijkt dat u dag na dag geconfronteerd wordt met zaken die storen, lastig zijn, stress veroorzaken ... dan heeft u als mens de vrijheid en soms de mogelijkheid om iets aan die context te veranderen, in tegenstelling tot dieren. Maar daar komt ook een verantwoordelijkheid bij, ‘responsibility’ om op een actieve manier in uw leven waarden en behoeften centraal te zetten. Als ik zeer introvert ben en mijn job eist van mij extraversie, dan is dat geen job in lijn met mijn persoonlijkheid. Als ik een hoge ethische standaard heb en mijn bedrijf vraagt van mij om onethisch commercieel gedrag te stellen, dan zal dat aan me knagen en zorgen voor een energy drain. Het gelukkige leven laat zich dus vertalen als een realistische manier om naar het leven te kijken en is een levenslange evenwichtsoefening tussen de eigen waarden en behoeften en die van de omringende wereld.
Wouter Casteleyn – ondernemer, inspirator en motivator
Voor mij bestaat er geen ‘gelukkig’ als er nooit ‘ongelukkig’ is geweest. Daarmee bedoel ik dat u als mens groeit doordat uw ongelukkige momenten en tegenslagen meemaakt. Net daarom noem ik gelukkig zijn een leerproces. In een leven hoort ook pijn er nu eenmaal bij. Mag u dan niet snakken naar geluk? Tuurlijk wel. Enjoy the ride! Ik ben het daarom niet helemaal eens met de uitspraak van Dirk De Wachter in zijn boek ‘De kunst van het ongelukkig zijn’, namelijk ‘Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing’. Gelukkig zijn mag volgens mij wel een levensdoel zijn, maar het is niet het enige, ultieme doel. Geluk kan er ook nooit permanent zijn. En dat is op de werkvloer net hetzelfde.
Meer weten over welzijn en geluk op het werk?
Of lees het blogartikel: 'Is de CHO wel een cadeau?'
